Şunu öncelikle belirtmemiz gerekir ki,Tüm çeker ocakların asıl görevi, içerisinde yapılan testlerde açığa çıkan asit buharlarını, emniyetli bir şekilde tahliye etmektir. Standart Çeker ocaklar dışındaki diğer tiplerinde de işlevi aynı olup sadece fiziksel yapısı farklıdır.
Standart Çeker Ocaklar : Standart Çeker Ocaklar, TS EN 14175 kalite Standartlarına göre üretilmiş ve sertifikalandırılmış, genellikle Kimya, Fizik ve Biyoloji Laboratuvarlarında kullanılan Çeker ocaklardır. Farklı ölçülerde dizayn edilmiş olduğunu daha önce söylemiştik. Simdi sistemim Fiziksel, Mekanik ve Elektriksel özellikleri ile işlevlerini ayrıntılı olarak görelim.
Fiziksel Özellikler
Cihazın gövde bloğu, yan panelleri, ön panelleri, arka paneli, gaz tahliye paneli aydınlatma paneli, servis kolonları ve mobil alt dolapları tamamen ve muhtelif kalınlıklardaki Galvaniz sacdan üretilmiş olup, tüm yüzeyleri asit ortamına karşı yüksek derecede dayanımı olan 60 mikron kalınlığında anti asit Epoxy boya ile boyanarak 200 derecede fırınlanmıştır.
Yan paneller cihazın taşıyıcı kısmını oluşturacak ve ön camın yukarı aşağı hareketini sağlayan ağırlık sistemini muhafaza edecek tarzda dizayn edilmiştir. Yine yan panellerin yere temas eden kısımlarında gerek cihazın denge ayarının yapılması ve gerekse korozyona karşı koruma amaçlı sert PVC den üretilmiş vidalı ayaklar vardır.
Cihazın arka paneli, gaz ve su nozullarının monte edilebileceği şekilde imal edilmiştir. Arka panelin iç kısmında ayrıca ağır gazların tahliyesini kolaylaştıran ikinci bir hava paneli mevcuttur.
Cihazın üst kısmında, iki yan panelini üst kısımdan birleştiren üst ön paneli vardır. Bu panelle sistemin üst bölümünde bir hazne oluşturulmuştur. Bu haznesinde, Aydınlatma armatürünün monte edilebileceği Aydınlatma paneli vardır. Aydınlatma panelinin alt kısmında, Armatür ile iç haznedeki gazların direk temas etmemesi için ayrıca Tamperli ve kumlandırılmış camdan koruyucusu mevcuttur. İçeride açığa çıkacak gazları tahliye boruları ile buluşturacak 200 mm çapında tahliye borusu bağlantı ağzı da yine bu panelle birlikte yekpare olarak dizayn edilmiştir.
Çalışma yüzeyi nin bağlanacağı kısım, tabla ile birlikte yerden 900 mm yükseklikte olacak şekilde tasarlanmıştır. Bazı özel tasarımlarda bu yükseklik 750 ve 600 mm olarak yapılabilir. Bu durumda alt dolap yüksekliği düşer, İç çalışma haznesi yüksekliği ile cam açılma mesafesi artar. İsteğe bağlı olarak cam tüplerin tutturulabileceği spor sistemlerde yapılmaktadır.
Üst hazne ayrıca, Alarm sistemi ve Opsiyonel olarak yapılabilecek Otomatik Cam Kontrol sistemlerinin merkezi ünitelerini de muhafaza edecek şekilde dizayn edilmiştir.
Tezgâh yüzeyinin alt kısmında, iki yan paneli birleştiren Orta servis paneli vardır. Bu panel, Ana sigorta kutusu, fan sistemine kumanda eden dijital Inverter ve gaz basınç düşürücü regülâtörlerin monte edileceği şekilde dizayn dilmiştir.
Cihazın iki yan panelinin ön kısmında iki adet dikey servis kolonu vardır. Servis kolonlarının bir tanesi elektrik hatları ve armatürleri, diğer bir tanesi ise gaz hatları ve iç kısımdaki nozullara kumanda eden dış kontrol vanalarının emniyetli bir şeklide monte edilebileceği tarzda dizayn edilmiştir. Orta Panelin alt kısmında, gerek standart mobil tip veya ventilasyonlu tip alt dolapları muhafaza edecek bir boşluk oluşturulmuştur. İstenilen tip ve özelliklerde bu kısımda konuşlandırılabilirler. Ventilasyonlu tip alt dolaplarda üst egzoz tahliye borusuna hava bağlantısı yapılabilir.
Mekanik Özellikler
Çeker ocakların Mekanik Özellikleri, kullanılacak Tezgah Yüzeyleri, Evye ve Su sistemleri, Gaz Sistemleri ve Ön Cam sistemi olarak tanımlanabilir.
Yüzeyleri alternatifleri tıpkı Laboratuvar tezgahlarında olduğu gibi çeşitlilik arzeder fakat kullanılacağı alan itibarı ile en çok asit ve kimyasallara maruz kalacağı için Standart Olarak normal kalınlığı 26 mm, su tutucuları ile beraber yekpare 33 mm kalınlıktaDIN EN 12916Standartlarında Stoneware (İthal Endüstriyel Seramik) tezgah yüzeyini tercih etmekteyiz. Bunun Yanı sıra Tercihen Epoxy Resin veyaTrespa Top Lab Plus tezgah yüzeyleri de kullanılabilir.
Stoneware ve Epoxy Resin Yüzeylerde kullanılanCup Sink lerde yine aynı materyaldendir. Trespa Yüzeyde ise Polypropy – len Cup Sink kullanılır.
Çeker ocaklarda genellikleSoğuk Su kullanılmakla beraber bazı durumlarda sıcak SoğukMix tipi musluklarda kullanılmaktadır. Bu durumda Tezgah yüzeyine bağlı evye ebadı da büyümektedir. Opsiyonel olarakDemineralize su muslukları da kullanılabilir.
Çeker ocakta Standart olarak Bir adet Yanıcı gaz musluğu kullanılır. Bu genellikle LPG olabileceği gibi bazı durumlarda Natürel Gaz da olabilir. Bunun dışında İsteğe bağlı olarak Asetilen, Propan, Bütan vb. tip gazlar opsiyonel olarak ilave edilebilir.
Yapılacak deney ve testlerde kullanılacak bazı yanıcı gazlarda Basınç Düşürücü Regülatörlerde kullanılması gerekebilir. İsteğe bağlı ve opsiyonel olarak ilave edilebilir.
Bazı durumlarda kullanıcılar Yanıcı gaz yerine Teknik Gaz isteyebilirler. Bu durumda Yanıcı gaz yerine Teknik gaz musluğu verilebilir. Bunlar genellikle Basınçlı hava veya Azot olabilir. İstenmesi Halinde hem yanıcı ve hem de teknik gazlar birlikte konuşlandırılabilir. Teknik gazlarda Düşük basınç gerektiğinde yine Basınç Düşürücü regülatörler Kullanılır. Tesisatlarda Kullanılacak gazların özelliklerine göre Bakır veya Paslanmaz çelikborulama ve bağlantı elemanı kullanılır.
Ön Cam Sistemi, Çeker ocağın ön kısmında bulunan ve mekanik olarak yukarı aşağı hareket edebilen Emniyetli Cam Sistemidir.
Kullanılacak Laboratuvarın Özelliğine göre Lamine veya Tamperli olarak tercih edilebilir. Lamine cam iki ayrı camın ortasına şeffaf film tabakası konularak yapılmış, patlama ve darbelere karşı dayanıklı cam sistemidir. Olası kırılmalarda parçalanmaz ve kullanıcılar için tehlike oluşturmaz. Tamperli cam ise Yüksek ısıya dayanıklı camdır. Toplam kalınlıkları 6 mm dir.
Standart çeker ocaklarda camın yukarı aşağı hareketi elle ve manüel olarak yapılır. Çeker ocakların yan bloklarına monte edilmiş, makara ve halatlarla çalışan ağırlık sistemi ile camın ağırlığı eşittir. Elinizle uygulayacağınız az bir güç ile kolayca yukarı / aşağı hareket eder. Elinizi bıraktığınız anda yine bıraktığınız yerde durur.
Opsiyonel olarak Otomatik Cam Kontrol sistemi yapılabilir. Bu durumda cam manüel olarak çalışabileceği gibi, el ve ayak butonları ile otomatik açılıp kapanabilir. Tamamen elektronik bir devre ile çalışan sistemde, çeker ocakla işiniz olmadığı zamanlarda cam otomatik olarak kapanır.
Kapanma anında eliniz veya herhangi bir cisim direk camın önüne geldiğinde otomatik olarak durur ve tekrar yukarı hareket eder. Bu şekilde olası kazaların önüne geçilir. Kapanma süresi genellikle 20 sn olarak programlanmıştır. Ama isteğe bağlı olarak bu süre uzatılıp kısaltılabilir. Üst ön panele bulunan sensor sayesinde siz ayrılmadan cam kapanmaz.
Air Flow Alarm ve VAV Kontrol Sistemi , TS EN 14175 Kalite Standardının istemiş olduğu Hava Akış Hızı Test prosedürünün gerçekleştirilmesinde kullanılan en önemli unsurdur. Çünkü bu testin en önemli kısmı, sistemden hangi veriyi almamız gerektiğini programlayabilmek, programladığımız verileri de görsel ve duyusal olarak cihaz üzerinde izlenebilir kılmaktır.
Air Flow Alarm ve VAV Kontrol ünitesi tamamen elektronik bir devreye sahip Merkezi ünite ve Ön kontrol panelinden oluşur. Hava Akış Hızı verilerini ise Cihazımızın üst kısmında bulunan Egzoz borusu çıkışından alır. Alınan verileri merkezi üniteden geçirdikten sonra ön kontrol panelinde, normal durumlarda görsel, anormal durumlarda ise hem görsel ve hem de sesli olarak ikaz eder.
Sistemin cihaza montajı tamamlandıktan sonra, Ön Panelde bulunan Servis girişinden minimum ve maksimum hava akış değerleri girilir ve programlanır. Bu değerler daha öncede bahsettiğimiz gibi, 50 cm cam açıklığında 300 ile 500 m/s arasında olmalıdır. Bazı özel durumlarda veri değerleri düşürülüp yükseltilebilir.
Cihazımız normal çalışma durumunda iken Ön Kontrol Panelindeki ikaz ışığı (ortada) Yeşil renkli olarak yanar. Bu durum cihazın normal şartlarda ve tam performansta çalıştığını gösterir.
Ön Kontrol Panelindeki ikaz ışığı (Üstte) Turuncu renkte yanıyorsa Hava akış hızı 500 m/s nin üzerindedir ve gereksiz yere yüksek performansta hava tahliyesi var demektir. Herhangi bir tehlike sinyali değildir ama laboratuvar ortamındaki şartlandırılmış havanızı gereksiz yere atmosfere atıyorsunuz demektir. Bu durumda Fan Kontrol (Inverter – Ayrıntılı açıklama için Bkz. Elektriksel Özellikler) den fanın hızını düşürerek normale almamız gerekir.
Ön Kontrol Panelindeki ikaz ışığı (Altta) Kırmızı renkte yanıyorsa Hava akış hızı 300 m/s nin altındadır veya fan çalışmıyordur. Bu durum tehlike sinyalidir ve aynı zamanda sesli olarak ta uyarı verir. Fanın hızı yükseltilmeli veya bir arızası varsa giderilmelidir.
Fan Kontrol Sistemi : (Inverter) Cihazımızın öncelikli işlevi, içerisinde oluşan asit vb buharları emniyetli bir şekilde tahliye etmesidir demiştik. Dolayısı ile cihazımızın performansı ayrıca kullanılması gereken Vantilatörlerle direk alakalıdır. Zira bize gerekli olan içeride oluşturacağımız hava emişidir. Çeker Ocaklarımızda kullanım özelliklerine göre değişik tipte vantilatörler kullanılabilir. Ama genellikle kullandığımız Trifaze motorlu Salyangoz tip Vantilatörlerdir.
Trifaze motorlarda fanın hızını normal potansiyometrelerle ayarlamak mümkün olmadığından bu işlem Dijital bir Inverter ile yapılır. Inverter hem monafaze elektriğimizi Trifazeye çevirir ve hem de vantilatörümüzün devir hızını Hz cinsinden ayarlamamıza olanak sağlar. Bu şekilde elde etmemiz gereken ve Air Flow Alarm ve VAV Kontrol ünitesinde programladığımız normal Hava Akış hızı değerlerini ayarlayabiliriz. Maksimum hızımız 50 Hz dir. Cihazın üzerindeki yukarı ve aşağı butonlar vasıtası ile hızımızı ayarlayabiliriz. Gerekli durumlarda Yine Cihazın üzerinde bulunan Yeşil butonla vantilatörümüzü açıp, kırmızı butonla kapatabiliriz.
Elektriksel Özellikler Gerek cihazımızın çalışmasını sağlayan ve gerekse yapılacak test ve deneylerde kullanılan Elektik armatürleri sistemin Elektriksel özelliklerini oluşturur. Aşağıdaki kısımlardan oluşur;
- Ana Enerji Kablosu
- Ana Emniyet Şarteli
- Sigorta Kutusu
- Elektrik Prizleri
- Aydınlatma Armatürü
- Anahtarlar
- Fan Kontrol Sistemi
- Air Flow Kontrol Ünitesi
- Otomatik Cam Kontrol Ünitesi
Ana Enerji Kablosu Tüm sistemi besleyecek Şebeke Elektriği Kablosudur. Laboratuvarda Cihazımızı konuşlandıracağımız yere kullanıcılar tarafından bir adet 5 x 4 (L1+L2+L3+N+PE) kablo çekilmelidir. 3 Fazdan bir tanesi Fan Kontrol ünitesinde, bir tanesi Elektrik prizlerinde ve diğer bir tanesi de Aydınlatma armatürü ile diğer elektrik gerektiren sistemlerde kullanılır.
Diğer uçlar Nötr ve Topraklama hattıdır. Ana kablonun dışında, Cihazımızın olduğu kısımdan, Trifaze vantilatörümüzün konuşlandırılacağı yere kadar ayrıca 4 x 2,5 (L1+L2+L3+PE) Fan Start Kablosu çekilmelidir. Ana Enerji kablomuz öncelikle, acil durumlarda sistemin elektriğini kesecek Ana Emniyet Şarteline bağlandıktan sonra Sigorta Kutusuna giriş yapılır.
Sigorta kutumuz IP 55 normlarındadır ve içerisinde 3 x 32 A Ana sigorta ile, İkili prizler, Aydınlatma armatürü, Fan kontrol ve Alarm sistemi ile Otomatik cam kontrol sistemine de birer adet olmak üzere toplamda 4 adet 1 x 16 A yarı otomatik sigorta bulunur.
Cihazımızın her iki yan kısmında birer adet IP 55 normlarında ikili Topraklı Priz vardır. Her ikili priz için sigorta kutusunda 1 adet yarı otomatik sigortası vardır.
Gün Işığı Aydınlatma Armatürümüz IP 65 normlarındadır. Armatüre kumanda eden Anahtarda yine IP 55 normlarında olup sigorta kutusunda yine yarı otomatik sigortası vardır.
Vantilatöre kumanda eden Inverter in işlevi Fan Kontrol Sistemi kısmında açıklanmıştır. Merkezi Ünite ve Ön kontrol Panelinden oluşmuştur. Sigorta kutusunda bulunan bir adet yarı otomatik sigorta ile koruma altına alınmıştır Air Flow Alarm ve VAV Kontrol sistemi ile Otomatik Cam Kontrol Sistemi de yine ayrı ayrı, Merkezi ünite ve Ön Kontrol panellerinden oluşmuşlardır. Tamamen elektronik devrelerden oluşmuş bu iki sistem de yine sigorta kutusunda buluna yarı otomatik sigorta ile koruma altına alınmıştır.
Çeker Ocak Alt Dolapları
Çeker Ocaklarımızın alt kısmında bulunan ve günlük işlemlerimizde kullanılan çeşitli kimyasal malzemeleri depolamak için tasarlanmış dolaplardır. Çeker ocaklarımızın genişlik ölçüsüne göre Alt dolap ölçüleri de farklıdır. Kullanım özelliklerine göre iki tip Çeker ocak Alt dolabımız vardır
- Standart Mobil Alt Dolaplar
- entilasyonlu Alt Dolaplar
Standart Mobil Alt Dolaplar komple Galvaniz sacdan üretilmiş olup, tüm yüzeyleri asit ortamına karşı yüksek derecede dayanımı olan 60 mikron kalınlığında anti asit Epoxy boya ile boyanarak 200 derecede fırınlanmıştır. Kapaklar Çift cidarlıdır ve iç kısımda bir adet ayarlanabilir rafı vardır. Dolaplarımızın alt kısmında bulunan ruletler sayesinde mobil hareket edebilir, gerektiğinde haznesinden çıkarılıp arka kısımdaki tesisatlara müdahale edilebilir.
Ventilasyonlu Alt Dolaplar da yine komple Galvaniz sacdan üretilmiş ve anti asit epoxy boya ile boyanarak fırınlanmıştır. Ventilasyonlu tip dolaplar çift cidarlıdır ve iki panel arasında hava akımı oluşturacak boşluk vardır.
Dolabın baza kısmı ile alt panelinde hava emiş menfezleri ile içerideki hava emişi sağlanır. Arka panelden ise, çeker ocağın Egzoz tahliye borusuna kanal sistemi ile bağlantısını sağlayacak tahliye çıkışı vardır. Özellikle kimyasal malzemelerin kullanılır. Ventilasyonlu alt dolaplar ve buna bağlı arka tahliye kanalı opsiyoneldir ve isteğe bağlı olarak yapılır.
Turkish 
English